Menjelaskan pemerhatian tentang kemandirian spesies haiwan melalui lakaran, TMK, penulisan atau lisan secara kreatif

Kembali

Kemandirian Spesies Haiwan

Haiwan perlu melindungi diri untuk mengekalkan kemandirian spesiesnya. Hal ini penting bagi mengelakkan kepupusan haiwan dan untuk keseimbangan ekosistem. Ekosistem adalah komuniti atau kumpulan organisma hidup yang tinggal dan berinteraksi antara satu sama lain dalam persekitaran tertentu. Keseimbangan ekosistem akan terjejas sekiranya berlaku perubahan populasi yang ketara dalam sesuatu habitat.

3.1

Kemandirian Spesies Haiwan

Kemandirian spesies haiwan ialah keupayaan haiwan untuk mengekalkan spesiesnya bagi mengelakkan kepupusan.
Haiwan mempunyai ciri-ciri khas dan tingkah laku khas untuk melindungi dirinya daripada musuh.

Berlindung daripada Musuh

Ciri khas pada anggota badan haiwan dapat melindunginya daripada musuh

Kura-kura, penyu, siput mempunyai cengkerang yang keras bagi melindungi badannya yang lembut
Lebah, lipan dan tebuan mempunyai sengat yang mengeluarkan bisa yang dapat menyakitkan atau membunuh musuh
Kuda, arnab dan katak mempunyai otot kaki yang kuat untuk bergerak pantas bagi menyelamatkan diri daripada musuh
Pepijat, kumbang dan lipas mengeluarkan bau yang busuk menyebabkan musuh tidak mendekatinya
Rama-rama mempunyai corak yang menyerupai mata palsu pada sayapnya bagi memperdaya musuh
Tanduk tajam yang terdapat pada rusa, kerbau dan seladang digunakan untuk mempertahankan diri
Sisik keras yang terdapat pada buaya dan ikan Arapaima melindungi dirinya daripada kecederaan

Sesetengah haiwan mempunyai tingkah laku khas bagi melindungi diri daripada musuh

Landak akan memecut masuk ke dalam sarang bawah tanah jika diserang. Jika gagal melarikan diri, landak akan mengembangkan duri tajam pada badannya untuk menakutkan musuh. Musuh yang cuba menyentuh badan landak akan tercucuk duri tajam tersebut.
Apabila berasa terancam, ikan buntal akan mengembungkan badannya yang berduri tajam sehingga saiznya menjadi tiga kali ganda untuk menakutkan musuh. Ikan buntal juga beracun
Cicak dan kurita akan memutuskan anggota badannya apabila diserang. Cara ini akan menyebabkan musuh keliru sementara cicak dan kurita melarikan diri
Sotong dan kurita akan menyemburkan dakwat hitam ke arah musuh apabila diserang. Kemudian, haiwan ini akan melarikan diri dengan pantas untuk menyelamatkan diri
Kura-kura akan memasukkan anggota badannya ke dalam cengkerang apabila berasa terancam
Tenggiling, ulat gonggok akan menggulungkan diri apabila berasa terancam
Gajah, semut hidup berkumpulan untuk melindungi diri dan mengurangkan risiko diserang oleh musuh

Berlindung daripada cuaca melampau

Sesetengah haiwan tinggal di tempat yang sangat panas dan sejuk
Cuaca melampau ini memerlukan haiwan mempunyai ciri dan tingkah laku khas untuk melindungi dirinya.

Ciri/Tingkah Laku	Penerangan
Berbulu tebal	Memerangkap udara untuk mengurangkan kehilangan haba agar badan sentiasa hangat Contoh: Beruang kutub Serigala kutub
Berhibernasi	Tidak aktif/tidur yang panjang untuk mengurangkan pergerakan & mengelakkan kehilangan banyak tenaga Contoh: Beruang kutub Musang artik
Lapisan lemak tebal	Mengekalkan haba badan dalam cuaca yang sangat sejuk Contoh: Singa laut Walrus
Bulu pelepah pendek dan padat	Bulu pelepah yang pendek & padat menjadikannya kalis air, juga berfungsi sebagai penebat haba dan mengawal suhu badan Contoh: Penguin
Bermigrasi	Bergerak secara bermusim ke tempat lain untuk membiak dan mendapatkan makanan Contoh: Ikan paus Bangau
Berendam di dalam air, lumpur	Menyejukkan badannya ketika cuaca panas, menghindari gigitan serangga atau parasit Contoh: Kerbau Badak air
Bonggol	Bonggol untuk menyimpan air dan lemak, membolehkan hidup tanpa makanan sehingga 2 minggu Contoh: Unta
Cuping telinga yang kecil	Mengurangkan kehilangan haba daripada badan kerana cuaca sangat sejuk Contoh: Singa laut Walrus
Cuping telinga yang besar	Lebih banyak haba dapat dibebaskan daripada badan kerana cuaca panas Contoh: Musang gurun Tikus gurun

Haiwan melindungi telur

Haiwan bertelur dan melindungi telur untuk melindungi spesiesnya daripada musuh & kepupusan
Terdapat beberapa cara haiwan bertelur dan melindungi telurnya daripada musuh

Cara haiwan melindungi telur

Menyembunyikan telur

Membuat jerumun, menyembunyikan di tempat tersorok atau di dalam tanah
Contoh
- Buaya
- Cicak
- Belalang

Bertelur dengan banyak

Memastikan lebih banyak anaknya dapat hidup
Contoh:
- Nyamuk
- Lalat
- Penyu

Telur berlendir, berbau busuk

Menyebabkan telur melekat antara satu sama lain & membentuk gumpalan yang besar & licin, menyukarkan haiwan lain memakannya
Contoh:
- Katak
- Ikan

Mengeram telur

Mengeramkan telur sehingga menetas
Contoh:
- Ayam
- Burung

Menjaga telur

Melingkari telur & akan menyerang haiwan yang mendekati
Contoh:
- Ular
- Ayam
- Buaya
- Burung

Haiwan memastikan anaknya terus hidup

Haiwan beranak dan bertelur untuk membiak dan memastikan spesiesnya kekal wujud
Haiwan melindungi telur dan anaknya dengan pelbagai cara

Mamalia seperti kucing, arnab dan kambing menjaga dan menyusukan anaknya sehingga anaknya mampu mencari makanan sendiri.

Anak kanggaru yang baru lahir menyusu dan membesar sepenuhnya di dalam kantung induk untuk menjamin keselamatannya

Buaya dan ikan talapia membawa anaknya di dalam mulut semasa bergerak dan mencari makanan

Ayam dan monyet akan menyerang apabila anaknya diganggu

Haiwan seperti burung juga akan memberi anaknya makan setelah keluar mencari makanan

Kemandirian Spesies Haiwan

Haiwan perlu melindungi diri untuk mengekalkan kemandirian spesiesnya. Hal ini penting bagi mengelakkan kepupusan haiwan dan untuk keseimbangan ekosistem. Ekosistem adalah komuniti atau kumpulan organisma hidup yang tinggal dan berinteraksi antara satu sama lain dalam persekitaran tertentu. Keseimbangan ekosistem akan terjejas sekiranya berlaku perubahan populasi yang ketara dalam sesuatu habitat.

3.1

Kemandirian Spesies Haiwan

Kemandirian spesies haiwan ialah keupayaan haiwan untuk mengekalkan spesiesnya bagi mengelakkan kepupusan.
Haiwan mempunyai ciri-ciri khas dan tingkah laku khas untuk melindungi dirinya daripada musuh.

Berlindung daripada Musuh

Ciri khas pada anggota badan haiwan dapat melindunginya daripada musuh

Kura-kura, penyu, siput mempunyai cengkerang yang keras bagi melindungi badannya yang lembut
Lebah, lipan dan tebuan mempunyai sengat yang mengeluarkan bisa yang dapat menyakitkan atau membunuh musuh
Kuda, arnab dan katak mempunyai otot kaki yang kuat untuk bergerak pantas bagi menyelamatkan diri daripada musuh
Pepijat, kumbang dan lipas mengeluarkan bau yang busuk menyebabkan musuh tidak mendekatinya
Rama-rama mempunyai corak yang menyerupai mata palsu pada sayapnya bagi memperdaya musuh
Tanduk tajam yang terdapat pada rusa, kerbau dan seladang digunakan untuk mempertahankan diri
Sisik keras yang terdapat pada buaya dan ikan Arapaima melindungi dirinya daripada kecederaan

Sesetengah haiwan mempunyai tingkah laku khas bagi melindungi diri daripada musuh

Landak akan memecut masuk ke dalam sarang bawah tanah jika diserang. Jika gagal melarikan diri, landak akan mengembangkan duri tajam pada badannya untuk menakutkan musuh. Musuh yang cuba menyentuh badan landak akan tercucuk duri tajam tersebut.
Apabila berasa terancam, ikan buntal akan mengembungkan badannya yang berduri tajam sehingga saiznya menjadi tiga kali ganda untuk menakutkan musuh. Ikan buntal juga beracun
Cicak dan kurita akan memutuskan anggota badannya apabila diserang. Cara ini akan menyebabkan musuh keliru sementara cicak dan kurita melarikan diri
Sotong dan kurita akan menyemburkan dakwat hitam ke arah musuh apabila diserang. Kemudian, haiwan ini akan melarikan diri dengan pantas untuk menyelamatkan diri
Kura-kura akan memasukkan anggota badannya ke dalam cengkerang apabila berasa terancam
Tenggiling, ulat gonggok akan menggulungkan diri apabila berasa terancam
Gajah, semut hidup berkumpulan untuk melindungi diri dan mengurangkan risiko diserang oleh musuh

Berlindung daripada cuaca melampau

Sesetengah haiwan tinggal di tempat yang sangat panas dan sejuk
Cuaca melampau ini memerlukan haiwan mempunyai ciri dan tingkah laku khas untuk melindungi dirinya.

Ciri/Tingkah Laku	Penerangan
Berbulu tebal	Memerangkap udara untuk mengurangkan kehilangan haba agar badan sentiasa hangat Contoh: Beruang kutub Serigala kutub
Berhibernasi	Tidak aktif/tidur yang panjang untuk mengurangkan pergerakan & mengelakkan kehilangan banyak tenaga Contoh: Beruang kutub Musang artik
Lapisan lemak tebal	Mengekalkan haba badan dalam cuaca yang sangat sejuk Contoh: Singa laut Walrus
Bulu pelepah pendek dan padat	Bulu pelepah yang pendek & padat menjadikannya kalis air, juga berfungsi sebagai penebat haba dan mengawal suhu badan Contoh: Penguin
Bermigrasi	Bergerak secara bermusim ke tempat lain untuk membiak dan mendapatkan makanan Contoh: Ikan paus Bangau
Berendam di dalam air, lumpur	Menyejukkan badannya ketika cuaca panas, menghindari gigitan serangga atau parasit Contoh: Kerbau Badak air
Bonggol	Bonggol untuk menyimpan air dan lemak, membolehkan hidup tanpa makanan sehingga 2 minggu Contoh: Unta
Cuping telinga yang kecil	Mengurangkan kehilangan haba daripada badan kerana cuaca sangat sejuk Contoh: Singa laut Walrus
Cuping telinga yang besar	Lebih banyak haba dapat dibebaskan daripada badan kerana cuaca panas Contoh: Musang gurun Tikus gurun

Haiwan melindungi telur

Haiwan bertelur dan melindungi telur untuk melindungi spesiesnya daripada musuh & kepupusan
Terdapat beberapa cara haiwan bertelur dan melindungi telurnya daripada musuh

Cara haiwan melindungi telur

Menyembunyikan telur

Membuat jerumun, menyembunyikan di tempat tersorok atau di dalam tanah
Contoh
- Buaya
- Cicak
- Belalang

Bertelur dengan banyak

Memastikan lebih banyak anaknya dapat hidup
Contoh:
- Nyamuk
- Lalat
- Penyu

Telur berlendir, berbau busuk

Menyebabkan telur melekat antara satu sama lain & membentuk gumpalan yang besar & licin, menyukarkan haiwan lain memakannya
Contoh:
- Katak
- Ikan

Mengeram telur

Mengeramkan telur sehingga menetas
Contoh:
- Ayam
- Burung

Menjaga telur

Melingkari telur & akan menyerang haiwan yang mendekati
Contoh:
- Ular
- Ayam
- Buaya
- Burung

Haiwan memastikan anaknya terus hidup

Haiwan beranak dan bertelur untuk membiak dan memastikan spesiesnya kekal wujud
Haiwan melindungi telur dan anaknya dengan pelbagai cara

Mamalia seperti kucing, arnab dan kambing menjaga dan menyusukan anaknya sehingga anaknya mampu mencari makanan sendiri.

Anak kanggaru yang baru lahir menyusu dan membesar sepenuhnya di dalam kantung induk untuk menjamin keselamatannya

Buaya dan ikan talapia membawa anaknya di dalam mulut semasa bergerak dan mencari makanan

Ayam dan monyet akan menyerang apabila anaknya diganggu

Haiwan seperti burung juga akan memberi anaknya makan setelah keluar mencari makanan

Kemandirian Spesies Haiwan

Kemandirian Spesies Haiwan

Bab : Haiwan

Topik : Menjelaskan pemerhatian tentang kemandirian spesies haiwan melalui lakaran, TMK, penulisan atau lisan secara kreatif

Nota yang berkaitan