1. Learn
  2. Quick Notes
  3. List
  4. 13: Haji dan Umrah
Back

13: Haji dan Umrah

 
13  Haji dan Umrah
 
Maksud Haji dan Umrah
Perkara Haji Umrah
Bahasa

Tujuan dan maksud

Ziarah
Istilah

Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bulan-bulan haji untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya.

Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bila-bila masa untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya.
 
Hukum Haji dan Umrah
  • Wajib sekali seumur hidup bagi setiap individu yang mukallaf dan berkemampuan.
 
Dalil Naqli Haji dan Umrah
Potongan Ayat Maksud
وَأَتِمُّواْ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِۚ Dan sempurnakanlah ibadah haji dan umrah kerana Allah. (Surah al-Baqarah, ayat 196)
فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ Dan Allah mewajibkan manusia mengerjakan ibadah haji dengan mengunjungi Baitullah bagi sesiapa yang mampu sampai kepadaNya dan sesiapa yang kufur ingkar kewajiban ibadah haji itu maka sesungguhnya Allah Maha Kaya tidak berhajatkan sesuatu pun daripada sekalian makhluk. (Surah Ali-Imran, ayat 97)
 
Syarat Wajib Haji dan Umrah
  • Islam: Tidak diwajibkan kepada orang kafir.
  • Baligh: Cukup umur dan tidak wajib kepada kanak-kanak.
  • Berakal: Waras dan tidak wajib kepada orang yang gila.
  • Merdeka: Tidak wajib kepada hamba.
  • Berkemampuan: Mampu dari segi kesihatan, kewangan dan keselamatan.
 
Rukun Haji dan Umrah
Haji Umrah Huraian
1. Niat mengerjakan haji 1. Niat mengerjakan umrah
  • Lafaz niat mengerjakan haji: نَوَيْتُ الْحَجَّ وَأَحْرَمْتُ بِهِ لِلَّهِ تَعَاَلَى
  • Lafaz niat mengerjakan umrah: نَوَيْتُ الْعُمْرَةَ وَأَحْرَمْتُ بِهَا لِلَّهِ تَعَاَلَى
2. Wukuf di arafah 2. Tiada wukuf di arafah Berada di Arafah walaupun seketika bermula dari masuk waktu Zuhur 9 Zulhijjah hingga sebelum masuk waktu Subuh pada 10 Zulhijjah.
3. Tawaf di kaabah 3. Tawaf di kaabah Mengelilingi Kaabah 7 pusingan bermula di penjuru Hajarul Aswad dan berakhir pada sudut yang sama menurut syarat-syarat tertentu.
4. Sa'ie 4. Sa'ie Berjalan ulang-alik sebanyak 7 kali bermula di Bukit Safa dan Marwah menurut syarat-syarat tertentu.
5. Bergunting atau bercukur rambut 5. Bergunting atau bercukur rambut Bergunting sekurang-kurangnya tiga helai rambut dan sunat bercukur rambut bagi lelaki.
6. Tertib pada kebanyakan rukun 6. Tertib pada semua rukun    Melakukan perbuatan mengikut urutan.
 
Perkara Wajib Haji dan Umrah
Haji Umrah Huraian
1. NIat ihram di miqat 1. Niat ihram di miqat Berniat ihram di miqat ialah ketentuan tempat atau masa untuk berniat ihram, haji atau umrah.
2. Bermalam di Muzdalifah 2. Tiada Berada di Muzdalifah selepas tengah malam 10 Zulhijjah hingga sebelum terbit fajar.
3. Melontar 7 anak batu di Jamrah Kubra 3. Tiada Masa untuk melontar bermula selepas tengah malam 10 Zulhijjah.
4. Bermalam di Mina 4. Tiada Berada di Mina pada malam-malam hari Tasyrik (11 hingga 13 Zulhijjah).
5. Melontar 7 anak batu di ketiga-tiga jamrah 5. Tiada

Jamrah Sughra, Jamrah Wusto, dan Jamrah Kubra pada hari Tasyrik. Masuk waktu melontar adalah selepas azan Subuh sehingga terbenam matahari 13 Zulhijjah.
6. Melontar larangan ihram 6. Melontar larangan ihram
  1. Kecantikan: Menyapu minyak rambut, atau bersolek.
  2. Wangi-wangian: Berwangi-wangian sama ada pakaian, badan atau menghidunya.
  3. Pakaian: Berjahit, menutup kepala, menutup muka, memakai sarung tangan.
  4. Alam sekitar: Memburu binatang buruan, memotong tumbuhan.
  5. Hubungan seksual: Melakukan perbuatan merangsang syahwat.
 
Jenis-jenis Miqat
Miqat Zamani
  • Ketentuan masa bagi seseorang untuk berniat ihram haji.
  • Bermula dari 1 Syawal.
  • Berakhir apabila masuk waktu Subuh pada 10 Zulhijjah.
Miqat Makani
  • Ketentuan tempat atau sempadan tempat untuk berniat ihram.
 
5 Tempat untuk Miqat bagi Penduduk Luar Mekah
  • Zatu Irqin
    • Dari arah Iraq
  • Bir Ali atau Zul Hulaifah
    • Dari arah Madinah
  • Juhfah
    • Dari arah Mesir dan Tunisia
  • Yalamlam 
    • Dari arah Yaman
  • Qarnul Manazil 
    • Dari arah Malaysia, Asia Tenggara
 
Amalan Sunat Haji dan Umrah
Haji Umrah Huraian
1. Mandi sunat ihram 1. Mandi sunat ihram
  • Dilakukan sebelum memakai pakaian ihram.
  • Lafaz mandi sunat ihram: نَوَيْتُ غُسْلَ سُنَّةً الِإحرَام لِلهِ تَعَالَ
  • Maksud: Sahaja aku mandi sunat Ihram kerana Allah Taala.
2. Solat sunat ihram 2. Solat sunat ihram
  • Selepas selesai memakai pakaian ihram dengan sempurna, disunatkan melakukan solat sunat ihram.
  • Lafaz niat solat sunat ihram: أُصَلِّي سُنَّةَ الْإِحْرَامِ رَكْعَتَيْنِ لِلَّهِ تَعَالَى
  • Maksud: Sahaja aku solat sunat Ihram dua rakaat kerana Allah Ta'ala.
3. Talbiah 3. Talbiah Memperbanyak talbiah selepas berihram.
4. Mengutip anak batu di Muzdalifah 4. Tiada Mengutip 7 anak batu di Muzdalifah pada 9 Zulhijjah untuk melontar di Jamrah Kubra pada 10 Zulhijjah.
5. Solat sunat selepas melakukan tawaf 5. Solat sunat selepas melakukan tawaf
  • Sunat dilakukan di belakang Makam Ibrahim.
  • Lafaz solat sunat tawaf: أصلي سنة الطواف ركعتين لله تعالى
  • Maksud: Sahaja aku solat sunat taubat 2 rakaat kerana Allah Ta'ala.
 
Persamaan Haji dan Umrah
Aspek Haji dan Umrah
Rukun
  • Larangan ihram
  • Mempunyai Miqat Makani
Perkara wajib
  • Tawaf ifadah
  • Sa'ie
  • Bercukur
 
Perbezaan Haji dan Umrah
Aspek Haji Umrah
Waktu Pada bulan haji sahaja Pada bila-bila masa
Rukun Wajib wukuf Tiada wukuf
Perkara wajib
  • Melontar 7 anak batu pada ketiga-tiga jamrah.
  • Bermalam di Muzdalifah.
  • Bermalam di Mina.
  • Melontar 7 anak batu di Jamrah Kubra.
  • Tiada melontar 7 anak batu pada ketiga-tiga jamrah.
  • Tiada bermalam di Muzdalifah.
  • Tiada bermalam di Mina.
  • Tiada melontar 7 anak batu di Jamrah Kubra.
 
Jenis Haji
  1. Ifrad: Mengerjakan haji dahulu kemudian mengerjakan umrah pada tahun yang sama.
  2. Tamatuk: Mengerjakan umrah dahulu dalam bulan haji, kemudian mengerjakan haji pada tahun yang sama.
  3. Qiran: Berniat mengerjakan haji dan umrah secara serentak.
 
Garis Masa Haji Tamatuk
  • 6 Zulhijjah: Berihram umrah, melaksanakan umrah.
  • 8 Zulhijjah: Berniat ihram haji di Masjidil Haram.
  • 9 Zulhijjah: Wukuf di Arafah.
  • 10 Zulhijjah: Bermalam di Muzdalifah, melontar Jamrah Kubra, bercukur, tawaf ifadah, saie.
  • 11 Zulhijjah: Melontar di ketiga-tiga jamrah, bermalam di Mina.
  • 12 Zulhijjah: Melontar di ketiga-tiga jamrah, bermalam di Mina.
 
 
Hikmah Haji dan Umrah
 Rohani
  • Menghapuskan dosa dan meraih ganjaran syurga.
  • Menzahirkan ketaatan dalam melaksanakan perintah Allah SWT.
Sosial
  • Saling mengenali umat Islam walupun berbeza bangsa dan negara.
Politik
  • Menzahirkan kekuatan umat Islam.
Dakwah
  • Menyemarakkan perkembangan dakwah Islam ke seluruh alam.
Ekonomi
  • Meningkatkan taraf hidup umat Islam dengan menabung dalam tabung haji.
  • Meningkatkan dana umat Islam.
 
The views expressed in the notes here are those of the contributor and don’t necessarily represent the views of Pandai.

13: Haji dan Umrah

 
13  Haji dan Umrah
 
Maksud Haji dan Umrah
Perkara Haji Umrah
Bahasa

Tujuan dan maksud

Ziarah
Istilah

Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bulan-bulan haji untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya.

Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bila-bila masa untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya.
 
Hukum Haji dan Umrah
  • Wajib sekali seumur hidup bagi setiap individu yang mukallaf dan berkemampuan.
 
Dalil Naqli Haji dan Umrah
Potongan Ayat Maksud
وَأَتِمُّواْ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِۚ Dan sempurnakanlah ibadah haji dan umrah kerana Allah. (Surah al-Baqarah, ayat 196)
فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ Dan Allah mewajibkan manusia mengerjakan ibadah haji dengan mengunjungi Baitullah bagi sesiapa yang mampu sampai kepadaNya dan sesiapa yang kufur ingkar kewajiban ibadah haji itu maka sesungguhnya Allah Maha Kaya tidak berhajatkan sesuatu pun daripada sekalian makhluk. (Surah Ali-Imran, ayat 97)
 
Syarat Wajib Haji dan Umrah
  • Islam: Tidak diwajibkan kepada orang kafir.
  • Baligh: Cukup umur dan tidak wajib kepada kanak-kanak.
  • Berakal: Waras dan tidak wajib kepada orang yang gila.
  • Merdeka: Tidak wajib kepada hamba.
  • Berkemampuan: Mampu dari segi kesihatan, kewangan dan keselamatan.
 
Rukun Haji dan Umrah
Haji Umrah Huraian
1. Niat mengerjakan haji 1. Niat mengerjakan umrah
  • Lafaz niat mengerjakan haji: نَوَيْتُ الْحَجَّ وَأَحْرَمْتُ بِهِ لِلَّهِ تَعَاَلَى
  • Lafaz niat mengerjakan umrah: نَوَيْتُ الْعُمْرَةَ وَأَحْرَمْتُ بِهَا لِلَّهِ تَعَاَلَى
2. Wukuf di arafah 2. Tiada wukuf di arafah Berada di Arafah walaupun seketika bermula dari masuk waktu Zuhur 9 Zulhijjah hingga sebelum masuk waktu Subuh pada 10 Zulhijjah.
3. Tawaf di kaabah 3. Tawaf di kaabah Mengelilingi Kaabah 7 pusingan bermula di penjuru Hajarul Aswad dan berakhir pada sudut yang sama menurut syarat-syarat tertentu.
4. Sa'ie 4. Sa'ie Berjalan ulang-alik sebanyak 7 kali bermula di Bukit Safa dan Marwah menurut syarat-syarat tertentu.
5. Bergunting atau bercukur rambut 5. Bergunting atau bercukur rambut Bergunting sekurang-kurangnya tiga helai rambut dan sunat bercukur rambut bagi lelaki.
6. Tertib pada kebanyakan rukun 6. Tertib pada semua rukun    Melakukan perbuatan mengikut urutan.
 
Perkara Wajib Haji dan Umrah
Haji Umrah Huraian
1. NIat ihram di miqat 1. Niat ihram di miqat Berniat ihram di miqat ialah ketentuan tempat atau masa untuk berniat ihram, haji atau umrah.
2. Bermalam di Muzdalifah 2. Tiada Berada di Muzdalifah selepas tengah malam 10 Zulhijjah hingga sebelum terbit fajar.
3. Melontar 7 anak batu di Jamrah Kubra 3. Tiada Masa untuk melontar bermula selepas tengah malam 10 Zulhijjah.
4. Bermalam di Mina 4. Tiada Berada di Mina pada malam-malam hari Tasyrik (11 hingga 13 Zulhijjah).
5. Melontar 7 anak batu di ketiga-tiga jamrah 5. Tiada

Jamrah Sughra, Jamrah Wusto, dan Jamrah Kubra pada hari Tasyrik. Masuk waktu melontar adalah selepas azan Subuh sehingga terbenam matahari 13 Zulhijjah.
6. Melontar larangan ihram 6. Melontar larangan ihram
  1. Kecantikan: Menyapu minyak rambut, atau bersolek.
  2. Wangi-wangian: Berwangi-wangian sama ada pakaian, badan atau menghidunya.
  3. Pakaian: Berjahit, menutup kepala, menutup muka, memakai sarung tangan.
  4. Alam sekitar: Memburu binatang buruan, memotong tumbuhan.
  5. Hubungan seksual: Melakukan perbuatan merangsang syahwat.
 
Jenis-jenis Miqat
Miqat Zamani
  • Ketentuan masa bagi seseorang untuk berniat ihram haji.
  • Bermula dari 1 Syawal.
  • Berakhir apabila masuk waktu Subuh pada 10 Zulhijjah.
Miqat Makani
  • Ketentuan tempat atau sempadan tempat untuk berniat ihram.
 
5 Tempat untuk Miqat bagi Penduduk Luar Mekah
  • Zatu Irqin
    • Dari arah Iraq
  • Bir Ali atau Zul Hulaifah
    • Dari arah Madinah
  • Juhfah
    • Dari arah Mesir dan Tunisia
  • Yalamlam 
    • Dari arah Yaman
  • Qarnul Manazil 
    • Dari arah Malaysia, Asia Tenggara
 
Amalan Sunat Haji dan Umrah
Haji Umrah Huraian
1. Mandi sunat ihram 1. Mandi sunat ihram
  • Dilakukan sebelum memakai pakaian ihram.
  • Lafaz mandi sunat ihram: نَوَيْتُ غُسْلَ سُنَّةً الِإحرَام لِلهِ تَعَالَ
  • Maksud: Sahaja aku mandi sunat Ihram kerana Allah Taala.
2. Solat sunat ihram 2. Solat sunat ihram
  • Selepas selesai memakai pakaian ihram dengan sempurna, disunatkan melakukan solat sunat ihram.
  • Lafaz niat solat sunat ihram: أُصَلِّي سُنَّةَ الْإِحْرَامِ رَكْعَتَيْنِ لِلَّهِ تَعَالَى
  • Maksud: Sahaja aku solat sunat Ihram dua rakaat kerana Allah Ta'ala.
3. Talbiah 3. Talbiah Memperbanyak talbiah selepas berihram.
4. Mengutip anak batu di Muzdalifah 4. Tiada Mengutip 7 anak batu di Muzdalifah pada 9 Zulhijjah untuk melontar di Jamrah Kubra pada 10 Zulhijjah.
5. Solat sunat selepas melakukan tawaf 5. Solat sunat selepas melakukan tawaf
  • Sunat dilakukan di belakang Makam Ibrahim.
  • Lafaz solat sunat tawaf: أصلي سنة الطواف ركعتين لله تعالى
  • Maksud: Sahaja aku solat sunat taubat 2 rakaat kerana Allah Ta'ala.
 
Persamaan Haji dan Umrah
Aspek Haji dan Umrah
Rukun
  • Larangan ihram
  • Mempunyai Miqat Makani
Perkara wajib
  • Tawaf ifadah
  • Sa'ie
  • Bercukur
 
Perbezaan Haji dan Umrah
Aspek Haji Umrah
Waktu Pada bulan haji sahaja Pada bila-bila masa
Rukun Wajib wukuf Tiada wukuf
Perkara wajib
  • Melontar 7 anak batu pada ketiga-tiga jamrah.
  • Bermalam di Muzdalifah.
  • Bermalam di Mina.
  • Melontar 7 anak batu di Jamrah Kubra.
  • Tiada melontar 7 anak batu pada ketiga-tiga jamrah.
  • Tiada bermalam di Muzdalifah.
  • Tiada bermalam di Mina.
  • Tiada melontar 7 anak batu di Jamrah Kubra.
 
Jenis Haji
  1. Ifrad: Mengerjakan haji dahulu kemudian mengerjakan umrah pada tahun yang sama.
  2. Tamatuk: Mengerjakan umrah dahulu dalam bulan haji, kemudian mengerjakan haji pada tahun yang sama.
  3. Qiran: Berniat mengerjakan haji dan umrah secara serentak.
 
Garis Masa Haji Tamatuk
  • 6 Zulhijjah: Berihram umrah, melaksanakan umrah.
  • 8 Zulhijjah: Berniat ihram haji di Masjidil Haram.
  • 9 Zulhijjah: Wukuf di Arafah.
  • 10 Zulhijjah: Bermalam di Muzdalifah, melontar Jamrah Kubra, bercukur, tawaf ifadah, saie.
  • 11 Zulhijjah: Melontar di ketiga-tiga jamrah, bermalam di Mina.
  • 12 Zulhijjah: Melontar di ketiga-tiga jamrah, bermalam di Mina.
 
 
Hikmah Haji dan Umrah
 Rohani
  • Menghapuskan dosa dan meraih ganjaran syurga.
  • Menzahirkan ketaatan dalam melaksanakan perintah Allah SWT.
Sosial
  • Saling mengenali umat Islam walupun berbeza bangsa dan negara.
Politik
  • Menzahirkan kekuatan umat Islam.
Dakwah
  • Menyemarakkan perkembangan dakwah Islam ke seluruh alam.
Ekonomi
  • Meningkatkan taraf hidup umat Islam dengan menabung dalam tabung haji.
  • Meningkatkan dana umat Islam.
 
The views expressed in the notes here are those of the contributor and don’t necessarily represent the views of Pandai.
Chapter : Feqah
Topic : Merumus kefahaman mengenai ibadah haji dan umrah
Form 4 Pendidikan Islam
Related notes

Report this note
Timed Exam

Prepare exams with mock exam papers

Learn more
Register for a free Pandai account now
© 2025 Pandai.org All Rights Reserved

Quiz
View video m
Notes
Account