Cukai merupakan satu mekanisme penting yang menjadi sumber pendapatan utama sesebuah kerajaan untuk membiayai pelbagai projek dan perkhidmatan kepada rakyat. Seperti kata peribahasa Melayu, "Hendak seribu daya, tak hendak seribu dalih", pembayaran cukai bukanlah semata-mata satu kewajipan undang-undang, tetapi merupakan satu bentuk sumbangan yang amat bermakna kepada kemajuan dan kesejahteraan negara. Di Malaysia, terdapat beberapa jenis cukai yang dikenakan kepada rakyat dan syarikat, yang jika difahami dan dilaksanakan dengan baik, mampu menjamin keadilan sosial serta kestabilan ekonomi.

Antara jenis cukai yang paling asas dan penting ialah cukai langsung. Cukai jenis ini dikenakan secara terus kepada individu atau syarikat berdasarkan jumlah pendapatan yang diperoleh. Cukai pendapatan adalah contoh paling jelas bagi kategori ini. Di Malaysia, Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) menguruskan kutipan cukai ini. Kadar cukai pula bersifat progresif – semakin tinggi pendapatan, semakin tinggi kadar cukai yang dikenakan. Sebagai contoh, seorang pekerja yang berpendapatan RM50,000 setahun membayar cukai lebih rendah berbanding seorang eksekutif yang berpendapatan RM200,000 setahun. Selain itu, Cukai Keuntungan Harta Tanah (CKHT) turut tergolong dalam cukai langsung, yang dikenakan ke atas keuntungan hasil daripada jual beli hartanah. Kadar cukai ini pula bergantung kepada tempoh pemilikan hartanah tersebut. Seperti dalam hadis Rasulullah SAW: “Sesungguhnya Allah menyukai orang yang amanah,” membayar cukai dengan jujur adalah satu bentuk amanah yang wajib ditunaikan oleh setiap rakyat.

Selain cukai langsung, terdapat juga cukai tidak langsung. Cukai ini dikenakan ke atas barangan dan perkhidmatan yang digunakan oleh rakyat, namun ia tidak dibayar secara langsung kepada kerajaan oleh pengguna. Sebaliknya, pihak perniagaan yang memungut cukai ini akan menyerahkannya kepada kerajaan. Contoh yang lazim dilihat ialah cukai perkhidmatan yang dikenakan di hotel, restoran, dan premis tertentu. Misalnya, bil hotel sebanyak RM500 mungkin sudah termasuk 6% cukai perkhidmatan yang dibayar secara tidak langsung oleh pengguna. Begitu juga dengan cukai jualan yang dikenakan ke atas pengeluar dan pengimport, di mana kos cukai ini dimasukkan dalam harga akhir barangan seperti elektronik dan perabot. Maka, tanpa disedari, pengguna sebenarnya turut menyumbang kepada pendapatan negara melalui pembayaran ini.

Satu lagi sistem cukai yang pernah dilaksanakan ialah Cukai Barangan dan Perkhidmatan (GST). GST diperkenalkan pada tahun 2015 sebagai pengganti kepada cukai jualan dan perkhidmatan yang lama. Kelebihan GST adalah pada sistem pengutipannya yang lebih telus dan berkesan, di mana ia dikenakan secara berperingkat dari pengilang hingga ke pengguna akhir. Kadar GST ketika itu ditetapkan pada 6%. Contohnya, jika seseorang membeli telefon pintar bernilai RM1,500, maka GST sebanyak RM90 akan dikenakan dan dibayar oleh pengguna. Sistem ini telah terbukti berjaya di lebih 160 buah negara termasuk Singapura dan Australia. GST membolehkan kerajaan mengurangkan kebergantungan kepada hasil petroleum dan memperkukuh struktur ekonomi negara secara keseluruhan.

Cukai juga amat penting dalam membiayai pelbagai bentuk pembangunan. Hasil cukai digunakan untuk membina jalan raya, sekolah, hospital dan pelbagai lagi kemudahan awam. Tanpa cukai, kerajaan tidak akan mampu menyediakan perkhidmatan asas seperti pendidikan dan kesihatan secara menyeluruh. Contohnya, kutipan cukai pendapatan digunakan untuk membina sekolah di kawasan pedalaman dan memberi bantuan pendidikan kepada pelajar berpendapatan rendah. Manakala hasil GST pula disalurkan kepada program kesihatan seperti Klinik 1Malaysia yang membantu meringankan beban golongan B40. Pepatah moden menyatakan, “Sedekah itu wajib, cukai itu wajib,” menggambarkan pentingnya peranan cukai dalam membina negara yang maju dan sejahtera.

Kesimpulannya, cukai bukan sekadar beban kewangan, malah ia adalah simbol tanggungjawab dan komitmen setiap warga negara kepada pembangunan negara. Seperti kata pantun, “Cukai bayar, negara maju, rakyat sejahtera, semua bahagia,” rakyat perlu faham bahawa dengan membayar cukai, mereka sebenarnya menyumbang kepada masa depan negara dan generasi akan datang. Kesedaran ini penting dalam membina masyarakat yang prihatin, bertanggungjawab dan bersatu hati untuk kemakmuran bersama. “Bersama kita boleh, bersama kita mesti” – inilah semangat yang perlu diterapkan dalam hati setiap rakyat Malaysia.

Cukai merupakan satu mekanisme penting yang menjadi sumber pendapatan utama sesebuah kerajaan untuk membiayai pelbagai projek dan perkhidmatan kepada rakyat. Seperti kata peribahasa Melayu, "Hendak seribu daya, tak hendak seribu dalih", pembayaran cukai bukanlah semata-mata satu kewajipan undang-undang, tetapi merupakan satu bentuk sumbangan yang amat bermakna kepada kemajuan dan kesejahteraan negara. Di Malaysia, terdapat beberapa jenis cukai yang dikenakan kepada rakyat dan syarikat, yang jika difahami dan dilaksanakan dengan baik, mampu menjamin keadilan sosial serta kestabilan ekonomi.

Antara jenis cukai yang paling asas dan penting ialah cukai langsung. Cukai jenis ini dikenakan secara terus kepada individu atau syarikat berdasarkan jumlah pendapatan yang diperoleh. Cukai pendapatan adalah contoh paling jelas bagi kategori ini. Di Malaysia, Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) menguruskan kutipan cukai ini. Kadar cukai pula bersifat progresif – semakin tinggi pendapatan, semakin tinggi kadar cukai yang dikenakan. Sebagai contoh, seorang pekerja yang berpendapatan RM50,000 setahun membayar cukai lebih rendah berbanding seorang eksekutif yang berpendapatan RM200,000 setahun. Selain itu, Cukai Keuntungan Harta Tanah (CKHT) turut tergolong dalam cukai langsung, yang dikenakan ke atas keuntungan hasil daripada jual beli hartanah. Kadar cukai ini pula bergantung kepada tempoh pemilikan hartanah tersebut. Seperti dalam hadis Rasulullah SAW: “Sesungguhnya Allah menyukai orang yang amanah,” membayar cukai dengan jujur adalah satu bentuk amanah yang wajib ditunaikan oleh setiap rakyat.

Selain cukai langsung, terdapat juga cukai tidak langsung. Cukai ini dikenakan ke atas barangan dan perkhidmatan yang digunakan oleh rakyat, namun ia tidak dibayar secara langsung kepada kerajaan oleh pengguna. Sebaliknya, pihak perniagaan yang memungut cukai ini akan menyerahkannya kepada kerajaan. Contoh yang lazim dilihat ialah cukai perkhidmatan yang dikenakan di hotel, restoran, dan premis tertentu. Misalnya, bil hotel sebanyak RM500 mungkin sudah termasuk 6% cukai perkhidmatan yang dibayar secara tidak langsung oleh pengguna. Begitu juga dengan cukai jualan yang dikenakan ke atas pengeluar dan pengimport, di mana kos cukai ini dimasukkan dalam harga akhir barangan seperti elektronik dan perabot. Maka, tanpa disedari, pengguna sebenarnya turut menyumbang kepada pendapatan negara melalui pembayaran ini.

Satu lagi sistem cukai yang pernah dilaksanakan ialah Cukai Barangan dan Perkhidmatan (GST). GST diperkenalkan pada tahun 2015 sebagai pengganti kepada cukai jualan dan perkhidmatan yang lama. Kelebihan GST adalah pada sistem pengutipannya yang lebih telus dan berkesan, di mana ia dikenakan secara berperingkat dari pengilang hingga ke pengguna akhir. Kadar GST ketika itu ditetapkan pada 6%. Contohnya, jika seseorang membeli telefon pintar bernilai RM1,500, maka GST sebanyak RM90 akan dikenakan dan dibayar oleh pengguna. Sistem ini telah terbukti berjaya di lebih 160 buah negara termasuk Singapura dan Australia. GST membolehkan kerajaan mengurangkan kebergantungan kepada hasil petroleum dan memperkukuh struktur ekonomi negara secara keseluruhan.

Cukai juga amat penting dalam membiayai pelbagai bentuk pembangunan. Hasil cukai digunakan untuk membina jalan raya, sekolah, hospital dan pelbagai lagi kemudahan awam. Tanpa cukai, kerajaan tidak akan mampu menyediakan perkhidmatan asas seperti pendidikan dan kesihatan secara menyeluruh. Contohnya, kutipan cukai pendapatan digunakan untuk membina sekolah di kawasan pedalaman dan memberi bantuan pendidikan kepada pelajar berpendapatan rendah. Manakala hasil GST pula disalurkan kepada program kesihatan seperti Klinik 1Malaysia yang membantu meringankan beban golongan B40. Pepatah moden menyatakan, “Sedekah itu wajib, cukai itu wajib,” menggambarkan pentingnya peranan cukai dalam membina negara yang maju dan sejahtera.

Kesimpulannya, cukai bukan sekadar beban kewangan, malah ia adalah simbol tanggungjawab dan komitmen setiap warga negara kepada pembangunan negara. Seperti kata pantun, “Cukai bayar, negara maju, rakyat sejahtera, semua bahagia,” rakyat perlu faham bahawa dengan membayar cukai, mereka sebenarnya menyumbang kepada masa depan negara dan generasi akan datang. Kesedaran ini penting dalam membina masyarakat yang prihatin, bertanggungjawab dan bersatu hati untuk kemakmuran bersama. “Bersama kita boleh, bersama kita mesti” – inilah semangat yang perlu diterapkan dalam hati setiap rakyat Malaysia.