Zaman Ksultanan Melayu Melaka

• Sultan Mahmud Shah melakukan serangan terhadap Portugis sebanyak tiga kali namun gagal. 

Perjuangan Sultan Kedah, Sultan Abdullah Mukarram Shah

• Penentangan ancaman luar, Syarikat Hindia Timur Inggeris (SHTI).
• Berusaha mendapatkan Pulau Pinang kembali.

Penghulu Dol Said, Dato' Maharaja Lela Pandak Lam, Dato' Bahaman, Rentap, Mat Salleh, Tok Janggut dan Haji Ahmad Limbong

• Bersifat setempat.
• Mendapat reaksi yang keras daripada penjajah - memaksa masyarakat bergerak secara sederhana.

Gerakan Islah

• Dibawa oleh tokoh: Sheikh Muhammad Tahir Jalaluddin, Haji Abbas Mohd Taha dan Syed Sheikh al-Hadi.
• Penulisan akhbar oleh: Zainal Abidin Ahmad (Za’ba), Muhammad Rakawi Yusuf, Abdul Rahim Kajai, Hajah Zainon Munshi Sulaiman (Ibu Zain) dan Fatimah Yaakub.

Pertubuhan sosioekonomi

• oleh golongan berpendidikan Inggeris dan Melayu.
• Tokoh: Ibrahim Haji Yaakob, Ishak Haji Muhammad, Ahmad Boestanam dan Burhanuddin al-Helmi